2022(e)ko urtarrilaren 25(a), asteartea

Zika birusa eta Aedes eltxoa






Zer da eta nola kutsatzen da?
Aedes familiako bi eltxok, aegypti eta albopictus izenekoek, kutsa dezakete Zika birusa.
Gehienetan eskualde subtropikaletan eta tropikaletan kokatzen da birusa, Aedes aegypti
eltxoaren eraginez, eltxo mota horrek ez baitu tenperatura hotzetan bizirauten. Baina Zika birusa
Aedes albopictus eltxoak ere kutsa dezake, eta eltxo horrek hibernatzeko gaitasuna du, eta,
hortaz, tenperatura hotzeko eskualdetan bizirauteko gaitasuna du.

Zika lehen aldiz Ugandan antzeman zuten, 1947an. Luzaroan kasu bakar batzuk azaldu ziren
Afrikan eta Hego Asian. 

Nola sortzen da «Aedes» eltxoa?
Aedes familiako moskito emeak soilik egiten du zizta. Pertsona bat aldizka ziztatuz jaten du
eltxoak. Behin ase denean, hiru egunez atseden hartu behar du arrautzak jarri baino lehenago. Urik gabe urtebete biziraun dezakete arrautzek. Nahikoa da ur geldi pixka bat egotea arrautzak larba bihurtzeko eta, ondorioz, moskito heldu.
Moskitoak birusa duen norbait ziztatzean kutsatzen dira.

Herrialde batetik bestera al doa?
Aedes familiako eltxoak ez dira oso hegalariak; ez dira 400 metro baino gehiago hegan egiteko gai.Baina gizakiek oso erraz garraia ditzakete konturatu gabe, esaterako autoan edo landareen bitartez. Helmugara iristean eltxoa ez bada tenperatura aldaketagatik hiltzen, ugaldu egin daiteke bertan.



Zeintzuk dira zikaren sintomak?
Oro har eta haurdun ez daudenen kasuan, kutsatutako Aedes eltxo batek zizta egin eta egun batzuetara, sukarra, larruazaleko erupzioak, nekea, muskulu nahiz artikulazioetako ahuldadea, buruko mina eta konjuntibitisa senti daitezke. 
Ziztada jaso eta hiru eta hamabi egun artean agertzen dira lehen sintomak. Normalean, hiru eta
zazpi egunen artean irauten dute. MOE berak aitortu duenez, oso gutxi dakite oraindik birusak sor ditzakeen konplikazioen gainean.




iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina